www.1b2lowkaliszu.fora.pl

Gierlo

Tutaj będą zamieszczane notatki do lekcji.

Gierlo

Temat: Humanistyczna filozofia sofistów.

1. Orientacja filozoficzna sofistów – jako pierwsi skierowali badania na człowieka, jego czynności i wytwory. W odróżnieniu od dotychczasowej filozofii przyrody interesowali się kwestiami humanistycznymi (=ludzkimi). Jedyne zdanie, zachowane z głównego dzieła Protagorasa z Abdery brzmi: Wszystkich rzeczy miarą jest człowiek.

2. Ogólna charakterystyka sofistów – z zawodu byli nie filozofami, lecz nauczycielami i wychowawcami, przygotowującymi do życia publicznego. Spełniali więc funkcję, którą w dzisiejszych czasach pełni publicystyka i szkolnictwo. Początkowo wyraz „sofista” miał zabarwienie dodatnie i oznaczał uczonego. Z czasem, wraz ze zmianą stosunku Greków do sofistów, zyskał sens pejoratywny i zaczął oznaczać pseudouczonego, zaś sofistyka stała się synonimem rozumowania, które dla fałszywego twierdzenia stwarza pozory prawdy. Dopiero w XIX w. podjęto rehabilitację sofistów.

sofizmat – rozumowanie pozornie poprawne, oparte na wieloznaczności wyrażeń i nieścisłości wnioskowania, zawierające rozmyślnie wprowadzony błąd logiczny, na pierwszy rzut oka trudny do wykrycia.

3. Poglądy sofistów
- nowy stosunek do nauki:
§ przedmiot badań – zwrot ku badaniom humanistycznym, np. zainteresowanie dialektyką, retoryką, polityką, etyką, językiem (np. klasyfikacja zdań i wyrazów, zbieranie synonimów). Zakres swoich dociekań nazywali „obyczajami”; dzisiaj to „kultura”;
§ zadania nauki – w przeciwieństwie do pierwszych uczonych nie pojmowali wiedzy teoretycznie, lecz podporządkowali czynność badawczą celom praktycznym. Protagoras definiował naukę jako zaradność w zarządzaniu domem i państwem oraz możliwie największa sprawność w działaniu i mówieniu;
§ metoda badań – empiryczna, od Protagorasa pochodzi starożytne pojęcie doświadczenia naukowego: obserwowanie, jakie zjawiska występują łącznie i wnioskowanie z jednego z tych zjawisk o drugim.

-minimalistyczna teoria poznania – była wynikiem nieufności do wiedzy i zdolności poznawczych człowieka (=> agnostycyzm):
§ sensualizm – prawdę poznajemy tylko przy pomocy zmysłów;
§ relatywizm – nie istnieje prawda powszechna; prawda jest dla każdego inna. Nasze poznanie oparte jest na postrzeżeniach, a przecież postrzeżenia tej samej rzeczy bywają u różnych jednostek różne. Różnica w postrzeżeniach wynika z względności samej rzeczywistości. Materia stanowiąca podłoże rzeczywistości może przybierać różne postacie; posiada wiele różnych i sprzecznych natur, jest wszystkim tym, co się komu zjawia. W konsekwencji są możliwe najbardziej rozbieżne sądy o rzeczywistości i wszystkie są równie prawdzie. Trafność prawdy zależy od człowieka, który ją formułuje, np. choroba jest dobra i zła zarazem, zła – dla chorego, dobra – dla lekarza;
§ praktycyzm – prawda jednego człowieka ma wyższość nad prawdą drugiego o ile posiada większą użyteczność praktyczną;
§ konwencjonalizm – pewne prawdy uchodzą za obowiązujące powszechnie jedynie w wyniku umowy. W szczególności sofiści skłonni byli za konwencjonalne uważać obowiązujące poglądy na mowę, prawo, moralność, religię.

- estetyka – sofiści (przede wszystkim Gorgiasz) byli pierwszymi, którzy na większą skalę zajmowali się teorią sztuki. Była to w głównej mierze teoria poezji scenicznej:
§ poezja nie wytwarza przedmiotów realnych, lecz tylko ich słowne podobieństwa, naśladownictwa;
§ w umysłach słuchaczy wzbudza iluzję (np. słysząc o cierpieniu, doznają uczuć takich, jak gdyby to były prawdziwe cierpienia bohaterów sztuki;
§ poezja wywołuje w słuchaczach oczyszczenie (katharsis)– gwałtowną reakcję emocjonalną, która jest źródłem ulgi i radości.

Ćwiczenie: 1. przykłady sofizmatów
2. W. Potocki Sofista, s. 29.

Gierlo

1. Poglądy logiczne Sokratesa – teoria wiedzy Sokratesa była teorią poszukiwania wiedzy, czyli jej metodologią. Sokrates nie obiecywał, że uczniów nauczy prawdy, lecz że będzie razem z nimi prawdy szukać. Posługiwał się metodą dyskusji, współpracy umysłowej, która składała się z dwóch części:
· metoda elenktyczna – część negatywna, metoda zbijania; polegała na doprowadzaniu do absurdu: fałszywą tezę przeciwnika Sokrates przyjmował poważnie (ironia Sokratesa) i pytaniami zmuszał do wyciągania z niej konsekwencji, aż doprowadzało to do twierdzenia sprzecznego z twierdzeniem powszechnie uznanym lub samą tezą pierwotną;
· metoda majeutyczna – część pozytywna, sztuka położnicza. Sokrates uważał, że każdy człowiek nosi w sobie wiedzę prawdziwą, ale jej sobie nie uświadamia; trzeba mu w tym dopomóc i wydobyć z niego prawdę. Dlatego funkcja nauczyciela jest analogiczna do pracy akuszerki. Metoda ta również opierała się na zadawaniu pytań. Były one tak sformułowane, że odpowiedź nie wymagała od pytanego wiedzy, lecz rozsądku, który każdy posiada (każdy wie, iż np. sprawiedliwość jest dobrem, a tchórzostwo złem); odpowiedź sprowadzała się do powiedzenia „tak” lub „nie”;
· celem prowadzonych przez Sokratesa dyskusji było zdefiniowanie pojęć moralnych (co to jest sprawiedliwość, odwaga itp.). Kto ma pojęcia, ten ma wiedzę, a kto ma wiedzę, ten ma cnotę.

Gierlo

1. Poglądy etyczne Sokratesa – Sokrates był pierwszym, który wyróżnił dobra moralne, właściwy przedmiot etyki. Za to nazwano go twórcą etyki.
ü cnota jest dobrem bezwzględnym
§ cnota to zaleta moralna jednakowa dla wszystkich ludzi (opozycja do relatywizmu sofistów);
§ prawa dotyczące cnoty są niepisane, jednak są trwalsze od pisanych. Wywodzą się bowiem z samej natury rzeczy, a nie z ustanowienia ludzkiego;
§ cnota to najwyższe dobro, o które człowiek powinien zabiegać, nie licząc się nawet z niebezpieczeństwami i śmiercią. Dla dóbr moralnych (sprawiedliwość, panowanie nad sobą, odwaga) powinien poświęcić dobra niższe i pozorne (zdrowie, bogactwo, sława).
ü cnota wiąże się z pożytkiem i szczęściem
§ czyn jest dobry, gdy wypływa z niego pożytek ;
§ bycie cnotliwym gwarantuje szczęście; szczęśliwy jest bowiem ten, kto posiada największe dobra, a największym dobrem jest cnota.
ü cnota jest wiedzą
§ wszelkie zło pochodzi z nieświadomości; skoro dobro jest pożyteczne i gwarantuje szczęście, nie ma powodu, aby ktoś, kto je zna, nie czynił go. Wiedza potrzebna do cnoty to nie wiedza o żywiołach, gwiazdach, kosmosie, lecz wiedza etyczna (o sprawiedliwości czy odwadze) => intelektualizm etyczny;
§ cnoty można się uczyć, cnota nie jest zaletą wrodzoną, można ją nabyć, od człowieka tylko zależy, czy ją posiada;
§ cnota jest jedna (opozycja do pluralizmu etycznego sofistów).
ü daimonion- głos wewnętrzny; głos bóstwa, demona; pomoc, jakiej bóstwo udziela ludziom.

SOKRATYZM – to skrajny moralizm połączony za skrajnym intelektualizmem: cnota jest celem człowieka, wiedza – generalnym środkiem do jej osiągnięcia. Uznaje nierozerwalność szczęścia, rozumu i cnoty.

posiadanie wiedzy = posiadanie cnoty = posiadanie największego dobra = bycie szczęśliwym

Gierlo

Temat: Idealizm platoński.

1. Ogólne informacja o Platonie (427-347) – pochodził z Aten; żył w czasach rozkwitu polis, w atmosferze najwyższej kultury starożytnej. Właściwe jego imię brzmiało Arystokles, przydomek Platon miał mu nadać nauczyciel gimnastyki za jego szerokie bary. Mając 20 lat, poznał Sokratesa; przebył z nim 8 lat aż do jego śmierci. W Atenach w gaju Akademosa założył Akademię – rodzaj instytutu współpracy naukowej, do którego należeli nie tylko uczniowie, ale i uczeni (m.in. jej członkiem przez 20 lat był Arystoteles). Po śmierci otaczano go czcią niczym półboga, co tłumaczono okolicznościami śmierci: umarł w dniu urodzin, a był to równocześnie dzień zjawienia się Apollina na ziemi; Platona uznano więc za syna Apollina, a lata jego życia za niemal świętą liczbę muz w drugiej potędze.

2. Pisma Platona – przechowały się w całości; to 35 dialogów i grupa listów. Najważniejsze:
♠ Obrona Sokratesa;
♠ Protagoras (o cnocie);
♠ Gorgiasz (o retoryce);
♠ Fedon (o nieśmiertelności duszy);
♠ Uczta (o miłości);
♠ Państwo (o idealnym państwie).

Pisma Platona ze względu na swą formę są unikatem w dziejach piśmiennictwa filozoficznego:
♣ prawie wszystkie są dialogami (na tę formę wpłynęła zapewne metoda sokratyczna);
♣ posiadają wartość dzieł sztuki literackiej (Platon był nie tylko myślicielem, ale i świetnym pisarzem);
♣ w dialogach zabierają głos współcześni Platonowi przedstawiciele nauki, polityki i przeróżnych zawodów, on sam nie wypowiada od siebie ani jednego zdania. Na ogół poglądy autora wypowiadane są ustami Sokratesa;
♣ układ dialogów przypomina potoczną rozmowę, daleko odbiegającą od normalnego naukowego traktatu.

3. Nauka o ideach
 dualistyczne pojmowanie bytu:
 byt poznawany przez zmysły, zniszczalny, zmienny, (pozornie) realny => rzeczy
 byt poznawany przez pojęcia, wieczny, niezmienny, idealny => idee
 idea to byt, który bezpośrednio nie jest dany;
 idee tworzą odrębny świat, w którym panuje hierarchia; najwyższą ideą jest idea dobra;
 parabola jeńców uwięzionych w jaskini – jedynie idee istnieją, rzeczy co najwyżej stają się. Rzeczy są w stosunku do idei tylko tym, czym w stosunku do nich samych są cienie lub odzwierciedlenia na wodzie: są jedynie przelotnymi zjawami;
 idee są wzorami rzeczy; w rzeczach widzimy jakby obecność idei.

▼
odwrócenie poglądu na realność bytu – realne nie są rzeczy, ale idee; rzeczy są jedynie zjawiskami; tylko byt idealny jest naprawdę realny

Gierlo

Temat: Nauka Platona o duszy, cnotach i miłości.

1. Nauka o duszy
 nowe pojęcie duszy – to czynnik życia, bez którego ciało jest martwe. Ponieważ życie polega na tym, że istota, która je posiada jest źródłem samorzutnego ruchu, dlatego też dusza jest tym, ca się samo wprowadza w ruch;
 poznawcza funkcja duszy – nie całą wiedzę zawdzięczmy zmysłom, idee poznaje dusza. Ciało i jego zmysły są dla duszy narzędziem poznania. Dusza poznaje sama bezpośrednio lub pośrednio, posługując się tymi narzędziami;
 cechy duszy:
 jest niematerialna;
 jest oddzielna, niezależna od ciała;
 jest podzielona na trzy części: rozumną, zmysłową, impulsywną;
 jest doskonalsza od ciała; człowiek to dusza władająca ciałem;
 ciało jest dla duszy więzieniem; ze śmiercią ciała zaczyna się dopiero prawdziwe życie duszy;
 jest nieśmiertelna i odwieczna;
 eschatologia platońska – dlaczego doskonała i wieczna dusza związana jest z niedoskonałym i znikomym ciałem? Dusza istniała pierwotnie bez ciała; zaciążył na niej grzech i dla odkupienia została złączona z ciałem. Gdy winę odkupi, będzie znów wolna.

2. Nauka o cnotach
 każda z trzech części duszy posiada swoją cnotę: część rozumna - mądrość, część impulsywna - męstwo, część pożądliwa - panowanie nad sobą;
 czwarta cnota – sprawiedliwość - łączy wszystkie części duszy i utrzymuje wśród nich ład.

Cnoty te zostały adaptowane przez chrześcijaństwo jako cztery cnoty główne (kardynalne).

część duszy - cnota
część rozumna - roztropność (= mądrość)
część impulsywna (= popędliwa, gniewliwa - męstwo
część zmysłowa (= pożądliwa) -wstrzemięźliwość (= umiarkowanie, panowanie nad sobą)

3. Nauka o miłości
 dobra stanowią hierarchię; dobra idealne stoją wyżej od realnych;
 szczytem hierarchii jest idea dobra;
 dobra realne są początkiem i nieuniknionym etapem w drodze do dóbr idealnych;
 miłość to właściwe duszy dążenie do osiągnięcia i wiecznego posiadania dobra;
 etapy miłości: dobra realne (np. piękne ciała) – dobra duchowe (np. piękne myśli i czyny) – idee (np. idea piękna);
 potoczne, zubożone rozumienie terminu platońskiej (platonicznej) miłości – wyzbycie się pożądań zmysłowych wobec przedmiotów cielesnych (dla Platona natomiast miłość zmysłowa była szczeblem do miłości nadzmysłowej.

Gierlo

Temat: Platońska kosmologia, epistemologia i politologia.

Nauka o przyrodzie
ü Demiurg i doskonałośćü świata – to boski budowniczy świata, który zbudował go powodowany dobrocią. Uczynił świat możliwie najlepszym (np. nadał mu kształt kulisty i ruch okrężny), celowym i harmonijnym; za wzór wziął idee. Demiurg był siłą twórczą, idee – wzorem świata.
ü materia – to pierwiastek, z którego powstał świat. Świat realny powstał, gdy Demiurg połączył idee z materią.
§ jest bezkształtna, nieograniczona i nieokreślona, może przyjmować§ natomiast wszelkie kształty;
§ jest pierwiastkiem nieboskim; z niej jest wszystko, co we wszechświecie jest niedoskonałością i złem;
§ jest wieczna, tak samo jak Bóg i idee.
ü dusza świata
dusze znajdują się nie tylko w ciałach organicznych; mają je też planety i w ogóle cały wszechświat (to dusza w znaczeniu szerszym jako zasada ruchu i życia);
Demiurg stworzył świat możliwie najdoskonalszym; co jest w nim mniej doskonałe, jest wynikiem późniejszego pogarszania się świata. Platon odwrócił dotychczasowy porządek: doskonałość świata nie jest wynikiem rozwoju, lecz jego początkiem; świat nie postępuje, lecz cofa się.

Nauka o poznaniu
ü dualistyczna teoria poznania
§ poznanie zmysłowe – poznanie rzeczy; jest tylko domysłem; najniższy stopień poznania;
§ poznanie rozumowe, racjonalne – poznanie idei; jest prawdziwe;
v poznanie dyskursywne – pośrednie, przez rozumowanie dochodzenie do prawdy; środkowy stopień poznania;
v poznanie intuicyjne – bezpośrednie dochodzenie do prawdy, poprzez stykanie się myśli z jej przedmiotem; najwyższy stopień poznania;
ü poznanie wrodzone – obok wiedzy opartej na postrzeganiu istnieje wiedza, która postrzeganie wyprzedza, dana od urodzenia, wrodzona. Wg Platona umysł nasz oglądał idee w poprzednim życiu i zachował o nich pamięćü ; to tłumaczy, że znamy je od urodzenia. Przekonanie, że wiedza o świecie idei i prawdzie jest wrodzona nazywamy natywizmem. Przypominanie sobie pierwotnej wiedzy to anamneza;
ü teoria nauki - empiryczna metoda oparta na danych zmysłowych jest zawsze niepewna. Jedynie dialektyka dostarcza wiedzy prawdziwej. Dialektyka to sztuka abstrakcyjnego myślenia, polegająca na zestawianiu pojęćü i twierdzeń, ich analizie i syntezie;
ü definicja filozofii – w ujęciu Platona filozofia wyodrębniła się od nauk, z którymi dotąd koegzystowała. To najdoskonalsza z nauk zajmująca się ideami w oparciu o metodę dialektyczną.

3. Nauka o państwie

§ w państwie powinna obowiązywać§ powszechność§ i stałość§ ; należy kierować§ się nie indywidualnymi pomysłami i aspiracjami, lecz ogólnymi zasadami, jednakowymi we wszystkich państwach;
§ stałość§ w sposobie myślenia i odczuwania obywateli; wydalenie z doskonałego państwa poetów jako tych, którzy podlegają zmiennym uczuciom, a przez swoją sztukę mogą w takim duchu oddziaływać§ na innych obywateli;
§ jeden cel obowiązujący wszystkich obywateli; państwo to organizm, w którym każdy robi to, czego wymaga wspólny cel wszystkich;
§ oparcie państwa na wiedzy; władze powinni sprawować§ przedstawiciele największej wiedzy – filozofowie;
§ przynależenie do państwa tylko tych, którzy są w nim potrzebni: władcy-filozofowie, wojsko, rzemieślnicy. Idealne państwo powinno być§ stanowe i hierarchiczne;
§ ascetyczność§ państwa – dąży do idealnego celu, którego osiągnięcie nie zapewnia obywatelom bezpośrednich korzyści, przeciwnie – wymaga wyrzeczenia się dóbr doczesnych.

▼
utopia Platońska oparta była na pięknej zasadzie: na podporządkowaniu jednostek państwu, a państwa celom czysto moralnym, idealnym. W istocie jednak była koncepcją okrutną, nie liczyła się bowiem z wolnością i szczęściem człowieka

Estetyka – można mówić o dwóch, w pewnej mierze sprzecznych, tezach Platona:
w poezji objawia się boski „szał”; poeta to „boski mąż”, pośrednik między bogami a ludźmi, przez którego usta przemawiają bogowie;
sztuki (zwłaszcza malarstwo czy rzeźba) są tylko umiejętnościami, a artysta – rzemieślnikiem. Sztuka naśladuje rzeczywistość, a ta przecież jest naśladownictwem idei. Sztuka jest zatem naśladownictwem drugiego stopnia.

Najradykalniej opozycję przeciw filozofii Platona podjął najwybitniejszy jego uczeń - Arystoteles.

Gierlo

[link widoczny dla zalogowanych]

Wchodzicie na stronę podaną wyżej.
Następnie zjeżdżacie na dół i klikacie w "Metafizyka Arystotelesa"
Po włączeniu się następnej strony, znów klikacie na "Metafizyka Arystotelesa" i pobieracie.
Życzę miłej nauki ; )

Gierlo

Temat: Zagadnienia metafizyczne w ujęciu Arystotelesa.

1. Podział nauk

Ř teoretyczne – ich celem jest wiedza sama w sobie
§ metafizyka
§ fizyka
§ matematyka
Ř praktyczne – ich celem jest doskonałość moralna człowieka
§ etyka
§ polityka
§ ekonomika
Ř poetyczne (wytwórcze) – ich celem jest wiedza służąca wytwarzaniu różnych przedmiotów
§ sztuki piękne
§ poetyka

2. Metafizyka
· to nauka, której przedmiotem badań jest byt; to najogólniejsza teoria bytu, której celem jest racjonalne wyjaśnienie całej rzeczywistości. Wszelkie szczegółowe zagadnienia pozostawia innym naukom;
· zajmuje się tym, co wykracza poza świat poznawany w codziennym doświadczeniu, czyli zjawiskami transcendentnymi

transcendentny – znajdujący się poza zasięgiem naszego doświadczenia

· Arystoteles nazywał ją „filozofią pierwszą” lub „teologią”;

3. Byt
· Arystoteles wydzielił dwa rodzaje bytu:
v substancja – byt istniejący samodzielnie, to konkretne rzeczy (substancja jest niezmienna – por. koncepcja Parmenidesa)
ü substancje zmysłowe: przedmioty martwe, rośliny, zwierzęta, ludzie
ü substancje boskie: Bóg

v przypadłość – byt istniejący w związku z rzeczami, to właściwości rzeczy (np. ilość, kolor, grubość) oraz relacje między rzeczami (np. bycie grubszym, jaśniejszym). Przypadłości są zmienne (por wariabilizm Heraklita)

4. Pierwsze przyczyny bytu

Ř formalna – forma nadająca materii konkretną postać;
Ř materialna – tworzywo, z którego dana rzecz została zrobiona; materia;
Ř sprawcza – to, od czego pochodzi zmiana w rzeczach;
Ř celowa – cel, do którego dążą rzeczy lub działania (wg Arystotelesa najwyższym przeznaczeniem każdej rzeczy jest jej dobro)

HYLEMORFIZM – teoria zakładająca, że każda konkretna rzecz (substancja) jest połączeniem materii i formy. Materia bez formy jest nieokreślona i nie wystarcza do utworzenia rzeczy.

W odniesieniu do człowieka hylemorfizm przejawia się w połączeniu ciała (materia) z duszą (forma).

5. Teoria aktu i możności (dotyczy substancji zmysłowych)
· możność – potencjalne, możliwe kształty, jakie może przybrać materia (np. mąka)
§ możnością jest Arystotelesowska materialna przyczyna bytu, czyli materia posiadająca zdolność do przyjęcia formy
· akt – kształt, jaki przybrała materia (np. kluski z mąki)
§ aktem jest Arystotelesowska formalna przyczyna bytu, czyli forma, które realizuje możność materii
Ruch to przejście od bytu w możności do bytu w akcie.

Aniula · Wysłany: Sob 15:01, 01 Mar 2008 Temat postu:

Temat: Arystotelesowski Bóg, świat i poznanie.

1. Bóg
Ř jest początkiem wszelkiego ruchu, choć sam pozostaje nieruchomy; to pierwotna przyczyna wszystkiego w świecie, pierwszy z bytów
Ř jest czystym aktem (ruch to przechodzenie z możności w akt; skoro Bóg się nie porusza, musi być aktem)
Ř jest substancją ponadzmysłową (możność to materia; skoro Bóg nie jest możnością, jest całkowicie wolny id materii)
Ř jest substancją najdoskonalszą, wiodącą życie kontemplacyjne (kontemplacja to zwracanie się ku doskonałemu bytowi, a zatem Bóg zwraca się ku sobie samemu; Bóg to „Myśl myśląca samą siebie”)

↨
powyższe założenia stanowią dowód kosmologiczny

2. Świat
Ř jest wieczny tak samo jak Bóg – Bóg nie jest stwórcą świata, a tylko wprawia go w ruch
Ř Arystoteles podzielił go na dwie sfery:
§ świat nadksiężycowy (niebo, planety, gwiazdy)
ü zbudowany z eteru (substancja niezniszczalna i wieczna)
ü składa się z 55 kulistych sfer umieszczonych wokół ziemi
ü I sfera wprowadzana jest w ruch przez Boga, zaś pozostałymi sferami poruszają boskie istoty – ponadzmysłowe inteligencje
§ świat podksiężycowy (ziemia)
ü zbudowany z 4 żywiołów (ziemia, powietrze, ogień, woda)
Ř model Arystotelesa funkcjonował aż do XVII wieku

3. Epistemologia
Ř empiryzm genetyczny
§ podstawą wiedzy jest doświadczenie zmysłowe
§ odrzucenie natywizmu Platona
§ poznanie wymaga również udziału rozumu, który poprzez indukcję (przechodzenie od tego, co szczegółowe do tego, co ogólne) dochodzi do zdefiniowania pojęć
Ř sąd – złożenie dwóch pojęć, z których mniej ogólne podporządkowane jest bardziej ogólnemu
np. Kowalski jest uczniem
§ Kowalski – pojęcie szczegółowe
§ uczeń – pojęcie bardziej ogólne
Ř pojęcia nie są ani prawdziwe, ani fałszywe; prawdziwe lub fałszywe mogą być tylko sądy. Prawdziwość to zgodność tego, co stwierdza się w sądzie w porównaniu z rzeczywistym stanem rzeczy
Ř sylogizm naukowy – wnioskowanie z dwóch zdań (przesłanek) posiadających jedno wspólne pojęcie
§ 1 przesłanka: Każde ciastko jest słodkie.
§ 2 przesłanka: Beza jest ciastkiem.
§ Wspólne pojęcie: ciastko
§ Wniosek: Beza jest słodka

Sylogizm opiera się na rozumowaniu dedukcyjnym.

Gierlo · Wysłany: Czw 17:45, 13 Mar 2008 Temat postu:

Temat: Neoplatonizm Plotyna.

1. Teoria bytu
Ř byt jest jeden;
Ř byt nie trwa., lecz staje się; rozwijając się, byt przybiera różne postaci (wszystko, co istnieje pochodzi od jednego bytu);
Ř Jednia (Jedno) – najwyższy szczebel rzeczywistości, stojący ponad ideami
§ to Absolut – racja istnienia wszystkich innych bytów; od niego pochodzi wszystko, co istnieje (termin „absolut” wprowadził do filozofii Plotyn);
§ jest niepoznawalna; można jedynie powiedzieć, czym nie jest (definicja negatywna);
§ jest najwyższym pięknem, dobrem i prawdą (definicja pozytywna);

Ř teoria emanacji – powstawanie świata poprzez wyłanianie się niższych form rzeczywistości z Jedni

Jednia → świat umysłu (ducha) → świat duszy → świat materii

Ř wszystkie etapy emanacji łącznie z Jednią to hipostazy;
Ř podczas emanacji Jednia pozostaje niewyczerpana; w miarę przechodzenia do niższych szczebli rzeczywistości ich moc twórcza wyczerpuje się, ażeby na świecie materii się zakończyć (materia nie ma już siły tworzenia);
Ř emanacja to proces ustawiczny; nie ma początku i końca;
Ř emanacja to proces konieczny, wynikający z mocy twórczej Jedni (Jednia jako moc twórcza musi tworzyć nowe postacie);
Ř skoro Jednia to najwyższe dobro, a materia to wyczerpanie siły Jedni ↔ materia to brak dobra, czyli zło (od Plotyna pochodzi definicja zła jako nieobecność dobra);
Ř równocześnie jednak przekonanie stojące w sprzeczności z powyższym: każda niższa hipostaza zawarta jest w wyższej, materia zawarta jest w Jedni, a zatem świat posiada coś z doskonałości i dobra Jedni

2. Teoria duszy
Ř dusza łączy się z materią z własnej woli, aby rozwinąć w pełni swoją moc, użyczyć światu coś z własnego dobra, uporządkować rzeczywistość;
Ř równocześnie uznanie, że dusza łączy się z materią, ponieważ popełniła grzech:
§ dążyła do swobody i niezależności poprzez wstąpienie w ciało;
§ będąc w ciele i troszcząc się o nie, oddala się od boskiej rzeczywistości, z której pochodzi.
Ř dusza składa się z dwóch części:
§ część niższa (związana z ciałem i materią) – ciąży ku światu zmysłowemu;
§ część wyższa (wolna id cielesności i grzechu) – ciąży ku Jedni.
Ř 3 sposoby dążenia ku Jedni:
§ poznanie oparte na intuicji (kontemplacja umysłu) i prowadzące do ekstazy (zespolenie się z Jednią);
§ wysiłek etyczny – cnoty oczyszczające uwalniają od namiętności i przekształcają się w cnoty wyższe umożliwiające ekstazę;
§ uprawianie sztuki.

↨
neoplatonizm
(odwołanie do koncepcji Platona i jej modyfikacja)