www.1b2lowkaliszu.fora.pl

Bulban

Temat: Platońska kosmologia, epistemologia i politologia.

Nauka o przyrodzie
ü Demiurg i doskonałośćü świata – to boski budowniczy świata, który zbudował go powodowany dobrocią. Uczynił świat możliwie najlepszym (np. nadał mu kształt kulisty i ruch okrężny), celowym i harmonijnym; za wzór wziął idee. Demiurg był siłą twórczą, idee – wzorem świata.
ü materia – to pierwiastek, z którego powstał świat. Świat realny powstał, gdy Demiurg połączył idee z materią.
§ jest bezkształtna, nieograniczona i nieokreślona, może przyjmować§ natomiast wszelkie kształty;
§ jest pierwiastkiem nieboskim; z niej jest wszystko, co we wszechświecie jest niedoskonałością i złem;
§ jest wieczna, tak samo jak Bóg i idee.
ü dusza świata
dusze znajdują się nie tylko w ciałach organicznych; mają je też planety i w ogóle cały wszechświat (to dusza w znaczeniu szerszym jako zasada ruchu i życia);
Demiurg stworzył świat możliwie najdoskonalszym; co jest w nim mniej doskonałe, jest wynikiem późniejszego pogarszania się świata. Platon odwrócił dotychczasowy porządek: doskonałość świata nie jest wynikiem rozwoju, lecz jego początkiem; świat nie postępuje, lecz cofa się.

Nauka o poznaniu
ü dualistyczna teoria poznania
§ poznanie zmysłowe – poznanie rzeczy; jest tylko domysłem; najniższy stopień poznania;
§ poznanie rozumowe, racjonalne – poznanie idei; jest prawdziwe;
v poznanie dyskursywne – pośrednie, przez rozumowanie dochodzenie do prawdy; środkowy stopień poznania;
v poznanie intuicyjne – bezpośrednie dochodzenie do prawdy, poprzez stykanie się myśli z jej przedmiotem; najwyższy stopień poznania;
ü poznanie wrodzone – obok wiedzy opartej na postrzeganiu istnieje wiedza, która postrzeganie wyprzedza, dana od urodzenia, wrodzona. Wg Platona umysł nasz oglądał idee w poprzednim życiu i zachował o nich pamięćü ; to tłumaczy, że znamy je od urodzenia. Przekonanie, że wiedza o świecie idei i prawdzie jest wrodzona nazywamy natywizmem. Przypominanie sobie pierwotnej wiedzy to anamneza;
ü teoria nauki - empiryczna metoda oparta na danych zmysłowych jest zawsze niepewna. Jedynie dialektyka dostarcza wiedzy prawdziwej. Dialektyka to sztuka abstrakcyjnego myślenia, polegająca na zestawianiu pojęćü i twierdzeń, ich analizie i syntezie;
ü definicja filozofii – w ujęciu Platona filozofia wyodrębniła się od nauk, z którymi dotąd koegzystowała. To najdoskonalsza z nauk zajmująca się ideami w oparciu o metodę dialektyczną.

3. Nauka o państwie

§ w państwie powinna obowiązywać§ powszechność§ i stałość§ ; należy kierować§ się nie indywidualnymi pomysłami i aspiracjami, lecz ogólnymi zasadami, jednakowymi we wszystkich państwach;
§ stałość§ w sposobie myślenia i odczuwania obywateli; wydalenie z doskonałego państwa poetów jako tych, którzy podlegają zmiennym uczuciom, a przez swoją sztukę mogą w takim duchu oddziaływać§ na innych obywateli;
§ jeden cel obowiązujący wszystkich obywateli; państwo to organizm, w którym każdy robi to, czego wymaga wspólny cel wszystkich;
§ oparcie państwa na wiedzy; władze powinni sprawować§ przedstawiciele największej wiedzy – filozofowie;
§ przynależenie do państwa tylko tych, którzy są w nim potrzebni: władcy-filozofowie, wojsko, rzemieślnicy. Idealne państwo powinno być§ stanowe i hierarchiczne;
§ ascetyczność§ państwa – dąży do idealnego celu, którego osiągnięcie nie zapewnia obywatelom bezpośrednich korzyści, przeciwnie – wymaga wyrzeczenia się dóbr doczesnych.

▼
utopia Platońska oparta była na pięknej zasadzie: na podporządkowaniu jednostek państwu, a państwa celom czysto moralnym, idealnym. W istocie jednak była koncepcją okrutną, nie liczyła się bowiem z wolnością i szczęściem człowieka

Estetyka – można mówić o dwóch, w pewnej mierze sprzecznych, tezach Platona:
w poezji objawia się boski „szał”; poeta to „boski mąż”, pośrednik między bogami a ludźmi, przez którego usta przemawiają bogowie;
sztuki (zwłaszcza malarstwo czy rzeźba) są tylko umiejętnościami, a artysta – rzemieślnikiem. Sztuka naśladuje rzeczywistość, a ta przecież jest naśladownictwem idei. Sztuka jest zatem naśladownictwem drugiego stopnia.

Najradykalniej opozycję przeciw filozofii Platona podjął najwybitniejszy jego uczeń - Arystoteles.